ارزیابی تطبیقی از مکان‌گزینی و توسعه¬ی مراکز شهری استان مازندران با رویکرد اکولوژیکی

مکان‌گزینی و استقرار مناسب شهرها جهت پیشگیری از بحران‌های محیط زیست و همچنین استفاده‌ی شایسته و پایدار از امکانات یک منطقه از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف از این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیکی استان مازندران و مقایسه­ی آن با مکان‌گزینی و توسعه­ی شهرهای موجود است. برای این منظور تحقیق حاضر به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) انجام شده است. در این راستا ابتدا نقشه‌ها در محیط GISرقومی شده و لایه‌های اطلاعاتی جنس زمین، موقعیت و شکل زمین، ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت دامنه، خطوط هم­باران، هم­دما، رطوبت نسبی، منابع آب و پوشش گیاهی تهیه گردیدند. سپس برای اجرای مدل به فرمت مناسب تبدیل شدند. آنگاه جهت ارزیابی توان اکولوژیکی توسعه­ی شهری و تلفیق لایه‌های اطلاعاتی از روش شاخص‌های وزنی استفاده شده است که در نتیجه نقشه­ی  تناسب اراضی جهت استقرار و توسعه شهرها به دست آمد. نتایج حاصله نشان می­دهد که پهنه‌های با توان مناسب برای توسعه­ی شهری، پس از حذف مناطق حفاظت شده و سطوح جنگلی تنها  75/22 درصد از مساحت منطقه را شامل می‌شود. و نیز با توجه به مقایسه­ی محل استقرار شهرهای موجود و محاسبه­ی مجموع امتیازهای به‌دست آمده جهت توسعه مشخص گردید که  از مجموع 51 شهر استان 42 شهر در موقعیت مناسب قرار دارند. همچنین مقایسه‌ی مجموع امتیاز معیارهای اکولوژیکی شهرهای موجود استان و جمعیّت آن‌ها نشان می­دهد که بین استقرار مناسب شهرهای استان و توسعه­ی آن‌ها رابطه‌ای مستقیم اما نسبتاً ضعیف وجود دارد.